diyot arızası nasıl anlaşılır

Diyot arızası nasıl anlaşılır:

1-      Genellikle arabanın şarj ışığı yanar. Diyotlar eskidikçe iç dirençleri artar ve verebildikleri voltaj azalır. Motor çalışırken genelde 14-15 volt arası okunması gerekirken diyot eskidikçe 11.5 volta kadar düşer. Pek çok arabada voltaj 13 ün altına düştü mü şarj ışığı yanar. İyi bir elektrikçiniz varsa biraz uğraştıktan sonra sorunu bulur. Ancak alternatörler trifaze elektrik verir. Bazı arabalar bunu tek bir doğru akıma çevirerek kullanır bazı arabalar da her bir fazı ayrı ayrı doğru akıma çevirerek kullanır. Bu tür araçlarda bir anlamda 3 ayrı doğru akım elektrik sistemi varmış gibi olur. Bu sistemlerden 1i arızalanmışsa ve aracın kontrol sistemi bu bozulan kısmı ölçmüyorsa ışık yanmaz. Diğer yandan bazen aracın beyninde voltajı ölçen kısmı çok iyi izole edilmemiş olur ve akıma kısmen karışan alternatif voltajı da ölçer. Bu durumda voltajı düşmemiş gibi ölçer ve hata vermez. Aslında diyotun iç direnci artarak bozulduğunda voltaj düşer ancak içindeki kimyasal perdeler bozulmuşsa voltaj düşmeden (hatta artarak) akımın şekli değişir. Yani sistemde 14,4 volt doğru akım yerine 16 volt kare akım veya testere akım dolaşmaya başlar. Aracın hata ayıklama sistemi bu farkı algılamayabilir. Bu yüzden diyot arızasında illa şarj arıza lambası yanar diye düşünmeyin.

2-      Aracın elektrik sisteminde dolaşan akımın karakteri doğru akımdan uzaklaştıkça aküyü şarj etmesi sorunlu olur. Sık akü kaybı iyi şarj olmayan aküler, normalden daha sık ve fazla akü suyu kaybı genelde alternatif akımın karıştığı şarj akımına işarettir. Çabuk ömrünü tamamlayan akü ve akü suyu kaybı genelde yüksek voltaja da işarettir. Ancak bunun tespiti kolay olduğundan büyük karışıklık çıkarmaz. Zaten yüksek akımın sebeplerinden biri de diyottur. Diyot eskiyince mutlaka voltaj düşer diye bir kaide yoktur. Diyotun geçirgenliği devam ederken geri akımı önleyen perdesi bozulmuşsa, yani sadece kimyasının bir kısmı bozulmuşsa voltaj artışı gözlenebilir.

3-      Diyotun içi kimyasaldır ve bozulması genelde alevsiz yanma içerir. Bu nedenle kötü konu oluşur ancak bu konu pek çok elektrik yanığına benzediği gibi kısa süreli olduğundan genelde görülemez.

4-      Ben denemedim ancak başka bir yerde okudum. Alternatörün (+) çıkışıyla araç kasası veya akünün (-) kutbu arasındaki voltajı ölçün. 0,2-0,3 volttan fazlaysa diyotlar kaçak yapmaya başlamıştır diyordu. Bir başka yerde de alternatör gövdesiyle (+) çıkışı arasındaki voltaj için bu değerleri veriyordu. Sahip olduğum arabalarda alternatör çok derinde olduğundan bunu hiç deneyemedim.

5-      Herhangi bir voltmetreyi alın ve alternatif akım modülüne getirin. Motor çalışırken akünün voltajını ölçün. Ölçümü hem voltmetre ve akünün (+)sı (+)sına, (-)si (-)sine gelecek şekilde yapın hem de tersi yani (+) (-)ye (-) (+)ya gelecek şekilde yapın. Pek çok voltmetrenin alternatif ve doğru akım kısmı iyi izole edilemediğinden kutuplar uyumlu olduğunda alternatif akım modülünde bile bir ölçüm alabilirsiniz. Ancak voltmetrenin kutuplarını akünün ters kutuplarına dokundurarak ölçüm yaptığınızda hala ölçüm alıyorsanız elektrik sisteminize alternatif akım karışıyordur ve diyotlarınızda sorun vardır. Ölçtüğünüz değerler birbirine çok yakınsa ve düşük bir voltajsa diyot sorunludur. Doğru kutupla akü voltajına eşit veya çok voltaj okuyup ters kutupta farklı bir değer okuyorsanız büyük ihtimalle diyot arızalıdır. Her iki durumda da akü voltajından fazla ve birbirine yakın okuma alıyorsanız büyük ihtimalle voltmetreniz bozuktur. Akü voltajından fazla voltaj gelecek kadar diyotlar bozulmuşsa zaten aracınızın elektrik aksamı sapıtır.

6-      Sık far ve stop lambası arızası diyot değil voltaj arızasıdır. Filamanlı lambalar hem alternatif hem de doğru akımla sorunsuz çalışır. Ledler zayıf yanma, dalgalı yanma veya hiç yanmama gibi tepkiler verir ancak ledler her şeye karşı bu tepkileri verdiğinden çok ayırıcı değillerdir.

7-      Diyot ve diyot tablası arasında temasızlık veya oksitlenme varsa voltaj bazen dalgalı olarak gelir. Bu sürekli olmayabilir. Bu nedenle şüpheleniyorsanız aracın elektrik sistemine bir voltmetre bağlayın ve normal seyir halinde ara ara voltmetrenizi gözleyin. Ara ara voltajın dalgalandığı süreçler varsa sorun büyük ihtimalle diyot tablasındadır. Voltaj dalgalanması her zaman sarsıntılı yolda olmaz. Düz yolda da olabilir. Sıcaklıkla da ilişkili olabilir.