arabada diyot neden arızalanır diyot arızası sebepleri

Diyot arızası sebepleri:

1-      Araçların çoğunun akü şarj sistemi boş aküyü şarj etmek için değil dolu aküyü bakımlı tutmak için yapılmıştır. Ortalama bir benzinli motor, hava sıcaklığı, marş motorunun yaşı, kullanılan yağın kalitesi, motor segmanlarının durumu, yakıt kalitesi, bujilerin durumu…vb nedenlerle değişmekle beraber 80-250 amper arası bir akım çeker. Bu akım nadiren birkaç saniyeden fazla kullanılır. Motor çalıştıktan sonra akünün şarjından sorumlu parça aküye 30-40 amper kadar bir akım uygular ve akü şarj olunca kademeli olarak akımı 1-3 amperlik bakım şarjı (tickle şarj, damla şarj) durumuna çeker. Pek çok konjektör bu 30-40 amperlik akımı ancak 15-20 dakika bilemedin yarım saat verebilir. Özellikle küçük benzinli motorlarda bu süre nadiren yarım saati aşabilir. Boşalmış bir aküyü şarj etmek istediğinizde yarım saatten fazla yüksek akım ihtiyacı duyulur. Bu durumda konjektör şarjı kesmez ancak bu kadar uzun süre bu akımlarda çıkış vermek diyotlara zarar verir. Bu nedenle sıklıkla boş akü doldurmak, sürekli boşalan kötü akü kullanımı diyotların ömrünü azaltır. Ucuz olsun diye sürekli ikinci el veya tamir görmüş akü kullananları görüyorum bazen. İlk zamanlar kendime görev bilip uyarırdım. Artık uğraşmıyorum.  Motor kapalıyken set takılı arabasında müzik dinlemeyi sevenler sıkça aküyü bitirir veya aküyü olması gerekenden çok aküyü boşaltacağı için şarj sistemini uzun süre kullanır. Dikkat edin.

2-      Bizde arabaya ek elektrikli parça takılacağı zaman elektrik ustalarımız aküden elektrik almaya bayılır. Otogaz ecu’su, led gündüz farı gibi 1-2 amperlik parçalar genelde sorun olmaz ancak avcılar için projektör, halojen sis lambası, arazi taşıtlarına vinç gibi yüksek güçlü eklerde elektriği aküden almak ayıptır. Akünün şarjı tamamlanmayacağı için sürekli şarj oluyor gibi yüksek akım çekmeye devam eder. Bu da önceki madde gibi diyotları zorlar. Akıllıca olan sigorta kutusu girişinden elektrik almaktır. Negatif şaseli araçlarda (günümüz araçlarının %90’ı) sigorta kutusu girişinden (+) kutbu alıp (-)yi gövdeden almak akıllıca olacaktır. 2000lerin başına ait fiat, ford gibi araçlarda bile akü için akıllı şarj sistemi varken bu sistemi elektrik ihtiyacı için kullanmak arızaya davetiyedir. Renault 12,9,11,19da ve doğan şahin grubunda istediğinizi yapın ama 2000 sonrası orta sınıf araçlarla 90 sonrası lüks araçlarda akü şarjını ek elektrik için kullanmayın.

3-      1200cclik motorla motor çalışırken 2000 dizel bir arabaya ara kablo ile marş destek verecekseniz önce biraz bekleyip o akünün şarj olmasına izin verin. Marş alacak arabanın motoru kapalı olsun. Kendi motor hacminizden büyük bir motora marş desteği vereceğinizde büyük ihtimalle sizin akünüz yetmeyecektir ve arabanızın elektrik sisteminden de elektrik tüketilecektir. 1,2 benzinli ile 1,6 benzinli arabaya destek vermek sorun olmaz ancak 1,4 benzinli ile 2,0 dizele destek olmak ciddi bir olaydır. 1,2-1,4 benzinli bir aracın marş ihtiyacı nadiren 150 amperi bulur. Yazın 100 amper bile değildir. Ancak 2,0 dizel bir araç yazın her şey idealken bile 200 amper civarı akım kullanır. Kışın 300-350 amperi kolaylıkla görür. Bu durumda bu kadar farkı arabanızın elektrik sistemi kaldırmayabilir. Marş desteği vereceğiniz aracın aküsüyle kendinizinkini karşılaştırın. Genelde aküler 1 numara büyük aküye destek olabilir. Örneğin 45 Ah akü 60Ah aküye, 60 Ah akü 72-75 Ah aküye, 72 Ah akü 90Ah aküye destek olabilir. Ancak 45 veya 60 Ah aküyle 90Ah akü kullanan bir arabaya destek vermek risklidir. Voltmetreniz varsa aküsü biten aracın akü voltajını ölçün. 12-12,5 volt arasındaysa kendi motorunuz kapalıyken bir deneyin. 12 voltun altındaysa bir süre aküyü şarj edin ve 12-12,5 arasına gelene kadar bekleyin. Sonrasında kendi motorunuzu kapatarak marş desteği verin. Diğer arabaya şarj desteği de diyotları zorlar ve ömrünü kısaltır ama direk motor çalışırken marş desteği vermek direk yakabilir. Voltmetreniz yoksa motorunuz kapalıyken marş desteği verin. Çalışmazsa motorunuzu çalıştırıp, diğer arabanın aküsünü biraz şarj edip öyle deneyin.

4-      1,5-1,6 altındaki motorlarda elektrik tüketimini abartmamaya ve fazla ek elektrikli parça takmamaya çalışın. Dizel araçların daha güçlü bir şarj ihtiyacı olduğundan daha güçlü diyot kullanırlar ancak benzinli araçların elektrik sistemi biraz daha narindir. Diğer yandan fiat’larda diyotlar tam alternatörün elektrik ihtiyacı kadardır ve alternatörü tam veya tama yakın kapasite uzun süre kullanmak diyot ömrünü kısaltır. Örneğin 8valf 1,2 klimasız fiat albeanın alternatör kapasitesi sadece 60 amperdir ve aracın tüm elektrik sistemleri aynı anda çalışırsa tam sınırda gezersiniz. Arabayı sürekli gece farlar açık ve diğer elektrikli aksam açık kullanırsanız büyük ihtimalle diyotlarınız zamanından önce eskiyecektir. Bir de ek halojen veya klima takılıysa diyotlar 5 yılı görmeyebilir. Fordlarda genelde kapasitenin %10-15 üzeri bir diyot kullanılır. Bu sayede kapasitenin sonuna kadar elektrik kullansanız da diyotlardaki eskime daha az olur. Renaultlarda da %5 kadar kapasite üzeri kullanıldığını duymuştum ancak dacia gibi yan markaların durumunu bilmiyorum. Diğer araçlar hakkında bilgim yok. Sadece binek araçlarda genelde kapasitenin düşük tutulduğunu biliyorum. Aynı motor hacmindeki cross overlar, jipler, minivanlar, hafif ticariler gibi büyük cüsseli araçlarda bineklerden biraz daha fazla elektrik kapasitesi kullanılır.

5-      Sürekli kötü ve sarsıntılı yolda aracınızı kullanmak (özellikle bu yollar için yapılmamış bir aracı) size sorun yaratır. Arabalarda kullanılan diyotlar genelde sarsıntı ve titreşime dayanacak şekilde yapılır ancak diyotların bağlı bulunduğu tablalarla diyotları bağlantısı genelde lehimdir. Lehimlerde genelde kurşun kullanılır ve kurşun çok yumuşak bir metaldir. Uzun süre sarsıntı veya titreşimde tuttuğu yerde gevşeyip diyotla tabla arasında temassızlık yapabilir. Bu nadiren aracınızı kullanmanızı engelleyecek kadar büyük temassızlık yaratır ancak ara ara temassızlık yapması hem uzun süre aracınızı dengesiz akımlarda kullanmanıza neden olur hem de oksitlenmeyi kolaylaştırdığı için zamanla tüm tablanızı kullanılmaz hale getirir. Uzun süre dengesiz akım aracın elektronik aksamına zarar verebilir. Bu biraz aracınızın yapısına bağlı.

6-      Dizel araçlarda motorun çalışabilmesi için silindirin iç kısmının 300 dereceye kadar ısıtılması gerekir. Bu da arabanın cinsine ve mevsimine göre yarım dakikalığına 40-80 amper arası bir akımın kullanılması demektir. Kullanılan bu ön akım motorun kolay çalışmasını sağlar. Eğer bu ısıtma bujileri arızalıysa pistonun içi yeterli sıcaklığa ulaşmaz ve motoru çalıştırmak için bazen dakikalarca marş durumunda kalması gerekebilir. Bu aküyü her seferinde gereğinden fazla boşaltır ve şarj sisteminin gereğinden fazla çalışmasına neden olur. O da diyotlara fazla yük bindirir.