basics and basic terms of electricity electric

Basic terms of electricity, expalanations of basic vocabulary or terms of electric.

The artiscle has 2 titles because neither basics of electric nor the vocabulary of electric does not Express what ı meant that well.

While explaining the article mostly ı had to explain the basic rules or ideas too. However the article is not written for the explanation of the principles. Therefore ı had to use a double title.

                This article aims to explain the everyday used terms and what to know to understand electric.

Voltage (potential-volt):

The force to push (or pull) the electrons between the poles of the source may be the explanation of voltage. Also the difference of potential energy between the poles that can be released from either end is another explanation. However both of these explanations mean nothing for an end user. So it would be better to explain with an analogy. Voltage (or the potential difference) indicates how hard electrons are pushed from negative pole to positive pole in DC. (and from live pole to neutral pole in AC). The unit is volt and shown by the letter V. Even though it will piss the engineers and physics professionals but voltage is like the speed of the electricity. As 100 km/h (or 60 mph) tells you just how fast it is not what kind of car it is voltage like 100 or 1000 or else tells you the potential of the electricity not how much electric inside.

Current (ampere):

                Unlike volt current tells us more about the amount of electric used or flowing in the circuit. Amount of ampere is directly related with the number of electrons flowing in the systen (circuit). Counting the number of electrons in the system is mostly impossible to count and at the same time has not much practical importance. Same amount of electrons can do different amount of work (or carry different amount of energy). Just one electron can have 200 volts or billions billions of electrons can do so. Because of that instead of counting the number of electrons measuring the current and doing calculations with ampere and volt would tell you much abuot what is going on inside.

                As another example to piss the engineers: lets think of a water transferring system. The pump is the source of electric and electric is the water inside the pumps. You need tor inse something with the water pumped.

                The speed of the water is volts. And the amount of water is ampere. The pressure which is related with both the voltage and the ampere is the real amount of work to be done. You can get the same amount of pressure with higher pump speed and less amount of water. The opposite is true also. More amount of water and less pumping speed can give you the same pressure measure.

                Additionally the amount of water is related to how many water molecules there are in the system but till now we did not need to count how many water molecules we had or used.

                The sign of the current is A but in most circuit diagrams current is shown with the letter I. A is for amounts in calculation. It tells us the amount but not the direction. I is for showing the direction in a diagram and does not Show how big is the current. This is fort he different usages in different branches. An end user mostly sees the value ending with A through out its life.

Work (Watt):

                This term shows us the total thing done by the electric in the system. This is like the pressure in the example above. Watt is not only related with the amount of electricity as current. It is the amount calculated both current and voltage. The sum of both values give us work to be done as watt.

As another example: we have a group of uniqe balls which are 10 grams each. We have to move a  rock weighing a tonne by throwing these balls.

                This rock can be moved by throwing many balls with a considerable speed (like flowing water can demolish buildings). Yet same motion of rock can happen with less balls with higher speeds (a bullet can do alot because of its speed.)

                As another example the crancing motor of a standart car is about 2000 watts. The 2000 watt engine in a vacuum cleaner has the same power with the 2000w cranking engine. However the one in the vacuum cleaner Works with Wall outlet and in a 220volt grid it uses less than 10 amps. A cable of 1 mm2 is enough to carry that current. Although in the car engine 12 volt system is used and a current more than 150 amps is used fot the same watt. A cable of 20 mm2 is needed for that kind of current.

                The amount of electric used by a system or a device is measured by work done as watt. Mostly Word of electrical energy is used in Daily terminology which is a wrong term scientifically. İt is impossible to measure the energy directly. As told before electricity itself is not an energy form. Electricity only carries energy. So just measuring the amount of electric is not a good way to bill people. However it is so easy to measure or calculate the amount of work that can be done by the energy carried by the electric. So power grid bills people by measuring watt.

                If you want to compare the power consumptions of two or more devices read their values ending with W or Watt. Bigger value usesw more. Neither volt nor ampere gives a true measurement alone.

VA value:

                This is also the sum of multiplication of volts and amps. However unlike watt it does not give us how much work is or will be done. The VA is a calculated value to Show the total amount of electricity to flow in a system containing voltage and current changes. Systems like UPSs voltage stepping up or stepping down occurs and the total capacity of work to be done is scrictly correlated to the circuit capacity. The VA is calculated theoretically by using the values of the electronical parts. So the VA value is mostlu used to Express the empedance, resistivity, theoretical capacity; not the work to be done.

As a conclusion the VA value is almost never equal to watt. VA is a calculated theoretical value which does not contain practical efficiency and resitances in the circuits and valid in an imaginary universe. However watt is a measured value valid in real universe.

As a marketing strategy in some devices like UPSs VA value is written in much bigger fonts or given only; since it has always a bigger value than watt and that makes buyers think that the device is more powerful than it is in real.

An UPS shown as 1000VA can be 300w or 700w or 500 w in real. If an efficiency value is given the multiplication sum of VA and that efficiency value is the actual watt of the device. If no efficiency is given mostly it is about %50 efficient. For example if you have a 1000VA UPS without an efficiency it is possible that the effective power value is around 500 w.

Starting current:

I have looked a lot of dictionaries and it was nearly a mess of words. In French the term is demerage and in most languages it is something similar to that. However in english there were alot of translations which most seemed not suitable. Demmurage, initiating current, inrush current were some of the ones ı could find. The most suitable one was starting current so ı choosed it. If anyone knows a better Word please let me learn.

After all: Starting current is mostly used in electric motors. However this happens in almost all electric and electronic systems. Practically it is meaningless for most kinds of circuits.

When an electrical or electronical system starts working, the system uses more than the domestic current/normal current to be used. This is valid for all kinds of electric currents however in most of the systems this value is so small that it is mostly ignored. For electric motors this value is considerably high. Because of that this term is more likely to be known as valid for electric motors.

As an example starting current for a led lamp system is no more than %0,01 and the initiating time is less than a milisecond. Though for an universal type electric motor the starting current is about 10 times of the usual current and the initaiting time is a lot longer. The dimming of the lights when a high power non invertor air condition starts is because of that.

The motor system of the air condition needs 7-8 times more of the usual current. Wall outlet would be insufficient for a while because either the system with less internal resistance (here the motor system) would take more current on or the wiring system would be insufficient to compansate the current rise in such a short time. In some old houses when a vacuum cleaner starts to work lights go dim until the motor of the cleaner returns to use its usual current. The wiring can not compansate the excess current need.

When using the Wall outlet starting current is not a very big problem but in a mobile system like generator, battery, UPS; power to be provided is mostly limited so the calculation must be made considering the starting current.

Resistance:

Resistance is the name of a circuit element in electronics. Also the name of a term that we will meet everywhere. As the term resistance is the defence of neither the total system nor an individual element itself (like bulb, battery, wire…etc). In another way resistance is the friction of electricity while passing through. Every matter has its own resistance against electricity. For examle porcelain has a very great resistance that practically does not allow electric to flow over. Carbonised silicon has a medial resistance enough to block electric partially. However most metals have small resistance enough to allow currency flow over. Even metals have internal resistance so not every metal is used to transport electric. Cupper and aluminum are the most common ones uses since they have much less internal resistivity than most of the metals and are more affordable than gold, silver or platinum.

In all electric circuits the electric given from one end is never equal to the electric taken from the other end. This is the lost energy because of the resistance inside the system. Even the wires with the least resistance has a resistance and there is loss.

Like the wires the circuit elements like motors, lamps, electronic parts even the batteries cause energy loss because of their internal resistances apart from the energy consumed because of the work done. As an example a lamp of 100 watt consumes electricity more than 100w because of the internal resistance of the system apart from the lighting work of the lamp. If you limit the electric energy just consume; as 100w you will get less light than the  unlimited version.

This is why a circuit always consumes more than the calculated energy. Lost energy because of the resistances efficiency is never %100.

Electric currency always prefer to flow through the least resistant way. Because of that systems with less internal resistance get more of the electricity when had to share the currency with another circuit system. The dimming of the lights when an electric motor starts to work is because of this phenomenia.

As told before electric sources have internal resistances too. Wall outlet systems have just one source so the problem is negligible but in a battery operated system a cell considers the other cell or cells like circuit elements and try to flow current over them. If the internal resistances of the batteries are equal only a loss caused by the internal resistance of the battery happens and the circuit element phenomenia is then negligible. However if the internal resistances of the cells are different this phenomenia becomes considerable and every cell tries to charge the other. As a result a cell provides current both for the circuit and the charging process of the others. This make the battery come to end much before the calculated or expected time. Also in lithium used systems this may cause the batteries get warm and explode. This is why it is always written on electrical and electronical devices not to use different types of batteries and differend aged batteries together.

For example if you use alcaline and zinc carbon battery together to work a toy or something else like that; the alcaline battery which has higher resistance and more current to be provided, will try to charge the zinc battery. Since zinc battery does not have a rechargeable architecture it will leak. Also the alcaline battery will loose too much power while providing the current needed and it will get warmer and warmer during the process. It may also leak. If a lithium ion battery was used beeing warmer would push the lithium battery into an unstable state. Beeing unstable of lithium batteries is dangerous because they mostly contain organic solvents which are highly flammable. Leaking of this solvent in a heated system may always explode. This explosion is not a metaphor; a real explosion may occur.

Wires also have internal resistances. Because of that using wires with suitable thickness will help you to prevent losses caused by internal resistance. Think of a narrow road with crowded traffic. Going from a place to another from that kind of a road is like a torture. Also even though you go slower more gas is burned in such a road. That phenomenia happens in a narrow wire.

 Also wire with less thickness will heat more than a suitable one and the heating of the wire will also cause more loss of energy.  Like the analogy above a road with a crowded traffic is hotter than the perimeter. This also effects the consumption. By the way practically no car burns because of the high temp on the road but a wire can start to burn if you try to pass bigger energies through an inadequate wiring. The wiring will pass the most capacity available but the system will still be hungry to energy. So that wiring has to work overcapacity for a long time and heat produced because of that may cause the plastic coating catch fire.

Direct current:

Electric flow through a system may be in different forms. This depends on the circuit architecture and the electric source. Even though the flowing materials are the electrons the difference in the character of the flow changes almost everything.

In direct current electrons flow from (-) pole to (+) pole. Two wires are needed. One for (-) pole and one for (+) pole. This makes establishig power grids with direct current much more expensive. Also the 3D movement of direct current is only in one phase, dividing the current is impossible so the wiring has to do all the duty which brings us the point of thicker wires.

Direct current is mostly produced by batteries; the chemical electric sources or another types of currents may be changed to direct current by circuit elements like diodes.

If the electrones in a system flows uniformly only in one direction; then we can speak  about direct current. Electrons flow through the wiring while pushing the available electrons of the metal in the wire. Since electrons have to move all through the system energy loss and heating occurs more in this current. In another way direnc current in domestic voltages (voltages in battery operated systems or even the wall outlet voltage can be considered as domestic voltage) is a less efficient way of using electricity.

As an analogy; a scene in western films would be helpful. When a fire occurs two lines of people are formed. One line carries filled water buckets from the water source to the fire. The other line carries empty buckets from the fire place to the water source. The flow character of electrons in direct current is like that. Electrons go from one line than return from the other.

A thicker wiring will be needed to flow a direct current than to do it with the same amount in alternating current. As an example 6 mm² thick copper wire is enough to carry 100 amps of electricity in alternating current. Although in direct current 20 mm² would be much safer for direct current. Of course the length of the wire is also another factor to be considered but the wire to carry 200 amps of electricity in a city power grid is almost equal to the jumper wire of your car which is much shorter and uses the same current.

Because of these carrying electricity to longer distances with domestic voltages in direct current is almost impractical. Thomas Edison who most of the people think him as the father of electric (which is not quite true) used direct current for the power grid he built. He had to use a regulator in every section of 2 kilometers (about 1.2 miles).

The disadvantages of edison’s direct current against tesla’s alternating current were so obvious that Edison could not prove that his direct current is beter. Instead he tried to troll the alternative current. Electric chair to execute people was discovered during this trolling. (electric chair stil works better with direct current.

At the end alternating current usage became much superior to direct current in power grid.

However the basics of electronics was established during the times where the general power grid was not so common and most of the electric need was provided by the batteries; electronic is based on direct current. Also all kinds of batteries give out direct current; which are inevitable. When addition of how easy to change alternating current to direct current; the direct current is as inevitable as alternating current in our world despite the disadvantages.

Alternating current:

This type of current is not caused directly by the movement of electrons. Alternating current is formed by the electrons pushing the electrons after it. Then the pushed one does the same to the one next to it. Then it does to the next one. And so and so. Then this happens in the opposing direction. The pusher electrons go back to their original place and they push the electrons there.

If we use the fire fighting scene in western films; this time buckets are not given from one hand to another. Every one pours the water in its bucket to the next one’s bucket. So buckets do not move. You can say that in alternating current there are two wires also. That is true. But the second wire is not for permanent electric flow. It is called the neutral wire which is used to collect the pushed electrons until the process is backwards.

Because of that reality electrons move less. Therefore there is less friction. So it is much possible to transport energy with a considerably higher efficiency. Depending on the wiring and weather conditions efficiency is between %80-95 for 1000 kms (about 600 miles)which is much more effective than dc current. Also thinner wiring than dc current is enough for equal current transport. If dc was used instead of ac in todays power grid system, probably world’s copper reserved would come to an end these days.

Since the electrons do not move actually; in order to transfer electrical energy on eline per phase is enough. As alternating current consists of electron push and pull action temporarily; there is a relative and temporary electrification at the end of the live wire and only using a neutral (or dead) wire is used. This is why only one of the wires in our wall outlets at home is alive (has current) and the other one is dead (neutral).

In long distance high voltage grid there is no neutral wire. Only live wirings are enough to carry electric for any distance. Grounding the alternator while generating the electric and the regulator system installed is enough to compansate the neutral wire need. Because of that 3 live wires is enough for a triphased power grid. No need for 3 more neutral wiring. If it was dc  every phase would need 2 wires.

In some high voltage grids 4, 5 or more wiring could be seen. The excess wires are mostly for lightning protection. Also sometimes the current to be carried is so much that the wire that has enough thickness would be impractical. So the current would be divided into separate wires. Because of that power lines with 4, 5, 8 and more indivisible with 3 numbers can be seen.

It is normal to ask a question like “if one live wire can carry electric and a simple grounding is enough why there are 2 wires at home wall outlets. If every house or building made its own grounding instead of a common city wide dead wiring; under heavy rain or flood the pedestrians would be affected by electric current. İn order to prevent that city or section wide grounding is done in a safe place and the dead wire derived from that grounding is used at homes.

Neutral wiring is practically a grounding. In some countries some brilliant (!) technicians use dead wire to ground the line. Or some dear awesome intelligent (!) ones use a metalic system like waterpipes for dead line. This is a secureless and useless progress.

Even its name is neutral as we have heard before in ac current there is a temporary electrification in neutral pole. This means neutral wire is not always neutral; it is frequently charged. Not as much as the live wire but enough to affect the user. Because of that the wiring to protect you from electric will be charged if any of the brilliant(!) ideas mentioned above are done. The installation to protect you can burn you.

Direct current is lineer. This makes direct current individable since lines are only one dimentioned. It does not matter whether the line is upwards or downwards or right or left. Line is always a line. This explanation does not mean much for anyone who is not engineer. It may be more understandable while explaining ac.

Alternating current is planar. Unlike lines planes are three dimentioned in our universe. A horizontally placed plane is never same as avertivcally placed plane. One has length and width other one has width and depth; another has length and depth. This makes triphase current that allows us to divide amountof current into three. As an example carrying 150 amps in a single wire is both risky and impractical since transfer loss will be a lot. However dividing it into three and transporting 150 amps in 3 wires with 50 amps each is much more secure and effective.

Because of all these advantages alternating current of tesla whom we do not know well won the war of currents instead of edison’s direct current whom most of us know him as the father of electricity. Tesla’s alternating current was not triphase, it was diphase. Todays power grid is the gift of another scientist.

There are numerous other types of currents like square current, saw current…etc. However these current types are not or are very rarely used in daily life. More than 30 years i have been working on electricity amateurishly and i saw square current (sometimes mentioned as modified sinus or modified alternating corrent) only in cheap ups and inverters. It is much easier to produce square current from dc than it is to real ac. So cheaper ups and inverters prefer square current. Other than that i have not seen or used any other type other than ac and dc since then.

akü takviye lityum avantaj akü takviye lityum lipo marş destek sistemleri karşılaştırma akü takviye karşılaştırma akü takviye lityum lithium nelere dikkat edilmeli akü takviye lityum kuru akü kablo karşılaştırma

Araç marş destek için yedek güç seçimi:

Bir arabada akünün 4-5 tane görevi vardır. Arabanın yaşı ve cinsine göre bu görevler ve sayısı değişir ancak aküyü vazgeçilmez kılan kayıtsız şartsız 1 numaralı görev motorun çalışmasını sağlayacak marş gücünü vermektir. akülerle ilgili pilbilgi.blogspot.com adresinde geniş bilgi mevcuttur.

1920lere kadar motoru kolçakla dışarıdan elle çalışmak gerektiği için akü sorunu yoktu ancak ancak dönemin ilkel ve büyük motorlarında bu hem çok ciddi güç istiyordu hem de sistem kazalara çok açıktı.

    

 KOL GÜCÜYLE ÇALIŞTIRILAN ARABALARA ÖRNEKLER.

1920lerin ortalarında (yanlış hatırlamıyorsam 1926da) Chrysler (bizde Dodge-doç) olarak bilinir. Marş motoru ve marş sistemini icat etti ve akü motorlu taşıtlarla ilgili hayatımızın bir parçası oldu.

Aracınız istediği kadar modern, pahalı, ultra güvenlikli…vb olsun iş sonunda gelir aküye dayanır. Akü görevini yapıp motoru çalıştıramazsa bütün o teknoloji bir hiçten ibarettir. konunun ayrıntılarını pilbnilgi.blogspot.com adresinden bulabilirsiniz.

Akü bir sebepten bittiğinde neler yapılabilir:

1-      Yedek akü taşımak:

Denedim ve pek akılcı bir çözüm olmadığını söyleyebilirim. Öncelikle çok ağır ve hacimli bir çözüm. 60 Ah’ lık bir akü ortalama 15 kg. standart binek arabada yedek akü taşımak çok fazla alan ve hacim kaybı. Aracınızın aküsü 60 A’yken kalkıp 45lik akü taşırsanız o da ekstra bir risktir. Boşuna orjinaline 60 takmadılar. Yedek akünüz gerekli akımı sağlayamazsa boşa taşımış olursunuz. Ama yedek aküm yeni diyecek olursanız yeni paketli aküler sadece %80 doludur. Ayrıca hiç kullanmasanız bile bu aküler 6-7 ayda bir boşalır. Şarj etmeyi unutursanız tamamen biter ve araç aküleri 12 volta düştüğünde zaten ölmüş demektir. (bkz akü doluluk ölçümü makalesi). Akünüzün uzun ömürlü olması için özel bir şarj rejimi gerekir. Bunu akünüzü çakmak tan alacağınız elektrikle sağlayamazsınız. İkinci bir konjektör takmanız gerekir. Masraftır risktir. Direk ana aküye paralel bağlamak mümkündür ancak özdeş olmayan akülerden daha eski olanı daha yeni aküyü kısa zamanda eskitir. Ayrıca kablolama uygun olmazsa marş anında yangın çıkarabilirisiniz. Diğer yandan rabaların şarj sistemleri belli bir kapasite içindir ve ikinci bir konjektör kullanmadan direk ana aküden 2 aküyü şarj etmek isterseniz diyotları kısa zamanda yakabilirsiniz. Genelde büyük araçlarda bu sorun daha azdır ama her zaman vardır. İkinci konjektör de sorunu genelde tamamen çözmez ama 1 yılda bozulacak parçanız 3-5 yıl daha dayanır. Aynı anda 2 akü takarım onu da çok fazla deşarj etmem akü voltajı 12.4e düşünce de yolda kalmadan aküyü değiştiririm derseniz sıfıra yakın zararla kurtarırsınız. Veya bir invertör bağlarım invertöre de ev tipi şarj aleti takar sürekli şarj ederim derseniz o da olur ama ciddi yer sorunu çıkar.

 Günümüzde pek çok elektronik araç orijinal aküsünden farklı bir kapasitede akü takıldığında hata ışığı verir. Kısacası ana aküye paralel bir akü daha bağlamak çoğunlukla başka dertler getirir.

  Aracım çok büyük. 5-6 ayda bir (hatta ideali 3 ayda 1) eve çıkarıp düzgün bir aletle şarj ederim diyorsanız olur. Akü alıp arabaya koyayım bir ara kullanırım derseniz ihtiyaç duyduğunuzda yolda kalmaya devam edersiniz. 

                İyi izole edilmemiş bir aküden kolaylıkla bagaja asitli su saçılabilir. Akülerde sülfirik asit vardır ve en güçlü ilk 5 asitten biridir. Arabanızın kasasına epey zarar verir. Elektrik aksama bulaşırsa o kısmı zamanla tamamen eritir. O yüzden alacaksanız tam kapalı akü alın ve yine de akünün devrilmeyeceği bir mekanizma kurun. Genelde kalın don lastiği iş görür. Arada bir lastiği değiştirmeyi unutmayın.

                Özetle yedek akü al unut tarzı bir şey değildir. Sık bakım ister.

 YEDEK AKÜ OLDUKÇA AĞIR VE HACİMLİDİR

 JEL AKÜLER HARİÇ AKÜLERİN İÇİ SIVIDIR VE AKMA İHTİMALİ VARDIR

2-      Kuru akü içeren yol yardım tipi marş destek:

Uzun zaman önce aküler hakkında bu kadar tecrübe edinmeden evvel ups aküsüyle araca marş verilebileceğini düşünerek uzun zaman yanımda 12v 7 Ah akü taşıdım. Yolda hiç ihtiyacım olmadı ama bir iddiaya girdiğimde kaybettim.

Bir ara çok yaygındı; hala da piyasada var. Hem marş desteği veren, hem ışıklı hem de bazı modelleri lastik şişiren çeşit çeşit ürün vardı. O ürünler içlerinde ups aküsü benzeri bir kuru akü taşır. O aküler marş basacak akımı veremeyeceği için içlerindeki kapasitörlerde birkaç saniye 200 amper civarı (cihazın kalitesine göre değişir) akım verecek kadar gücü toplar ve marş destek için bu kapasitörleri kullanırlar.

Kış aylarında marş süresi uzayınca genelde bu cihazlar yeterli gelmez. Ayrıca dizel araçlar motor çalışmadan önce 60-70 amper kadar akım çektiği için kapasitörleri boşaltır ve marş işi başka bahara kalır. Pek çok markanın kullanma kılavuzunda dizel araçlar için uygun değildir diye yazardı zaten.

Ayrıca bu cihazlarında 3-4 ayda bir şarj edilmeye ihtiyaçları vardır. Kullanılmasa bile 2-3 yılda bir de içlerindeki akünün değiştirilmesi gerekir. Son olarak bu cihazlarda oldukça büyüktür.

KURU AKÜLER DAHA DAYANIKLI VE UZUN ÖMÜRLÜDÜR ANCAK ANLIK AKIM KAPASİTELERİ DÜŞÜKTÜR

 KURU AKÜ İÇEREN AKÜ DESTEK SİSTEMİ. TEKNOLOJİ NE KADAR İLERLESE DE HALA BÜYÜK.

  ALBENİSİ OLSUN DİYE ÇEŞİTLİ ÖZELLİKLER EKLENMİŞ.

 GERÇEK KAPSAMLI ÜRÜNLER ÇOK BÜYÜK OLUR. TAŞINAMAZ.

3-      Akü ara kablosu:

Bu iş için kullanılabilecek en ucuz yöntemdir. Hemen her yerde bulunur. İsterseniz kendiniz bile yapabilirsiniz. Çok basittir ve arıza yaşamanız pek olası değildir. Yine her zamanki gibi ancak:

a-      İyi kalite malzeme bulmak zordur. Genelde küçük ve hafif olsun diye (bir de ucuza kaçmak için) olması gerekenden ince kablo kullanılır. Küçük benzinli motorlarda çok sorun olmaz ancak daha büyük benzinli motorlarda be her türlü dizel motorda genelde piyasada satılan kablolar yetersiz gelir. Akım alacağınız araç çalışırken kendi akünüzü şarj edip marş alabilirsiniz ancak bu da zaman demektir. Beni 2 defa ara kablo yolda bıraktı.

b-      Adam gibi yapılmışlarda piyasa malları da yine de nispeten büyük ve ağırdır.

c-       Kablonuz iyi olsa ve koyacak yeriniz de olsa ara kabloyu kullanmak için ikinci bir taşıta ihtiyacınız vardır. Her zaman ikinci taşıt imkanınız olmaz. Nadir de olsa ikinci taşıtın kutup veya voltajı da uyumsuz olabilir.

d-      Yeni elektronik araçlarda ara kablolamayı doğru yapamazsanız iki araca da ciddi zarar verebilirsiniz.

e-      Akımı alacak araç akımı verecek araçtan fazla büyükse akımı veren araca zarar verebilir. Bunu tahmin etmenin de bir yolu yoktur. Örneğin 1.4 benzinli bir araç 1.6 hatta 1.8 motora kolaylıkla marş verebilir. Aşağı yukarı o kapasitede bir dizel aracı çalıştırmak da çok zor olmaz.  Ancak daha büyük benzinli veya dizel motorlu bir araca küçük motorlu bir araçtan marş vermeye çalışırsanız muhtemelen akünüz yetmez. Motor çalışırken marş vermeye kalkarsanız da alternatör diyotlarını büyük ihtimalle yakarsınız. Küçük motorlu araçlar zarar görmeye daha yatkındır. 2.0 motor bir ara. Özel bir durum yoksa yazın 4500 motor bir araca marş verebilir ama 1.2 bir araç 2.0 motora bile marş verirken zarar görebilir. Arabanızın motoru 1.6nın altındaysa motor çalışırken sizinkinden daha büyük bir motoru olan araca marş desteği vermeyin. Motor kapalıysa kolay kolay sorun yaşamazsınız.

  YETERİNCE KALIN OLMAYAN KABLO İŞİNİZİ GÖRMEZ UYGUN KALINLIKTA OLANI DA AĞIR VE BÜYÜKTÜR.

 uygulamak da bazen çok zahmetli olur.

4-      Lityum pilli marş destek sistemleri:

Son yıllarda hobi amaçlı uzaktan kumandalı araba ve hava araçlarında kullanılmak üzere nominal kapasiteye sahip ancak anlık akım kapasitesi nominal kapasitesinin 50 katına kadar çıkabilecek piller çıktı.

8000 mAh kapasiteli ve 30 C; yani kapasitesinin 30 katını kısa süreliğine verebilen; bir lityum pil 8000*30= 240 000 mA=240 amper akımı 5-10 saniye kadar verebilir. Pek çok binek aracın marş akımı kışın bile 250 amperi geçmediği için bu sistem işinizi rahatlıkla görür. Gerçekten 8000mAh kapasite ve 30 C bir batarya kolaylıkla 3000 ccye kadarki benzinli motorları çalıştırabilirsiniz. 5-10 saniye kısa gelebilir ancak ciddi bir sorunu olmayan bir araba zaten bu sürede çoktan çalışmış olur. Kuru akülü sistemler bu akımı çoğunlukla 5 sn bile veremez.

Bu tip piller artık lityum polimer (LiPo) yapıdadır ve hem enerjilerini uzun zaman saklarlar, hem patlamaya daha dayanıklıdırlar ve patlamaları daha küçük bir alev çıkarır; hem de sıcağa karşı daha dayanıklıdırlar. 

Yine bir ancak vardır. Dizel araçlarda motorinin yanmaya hazır hale gelmesi için pistonun ısıtılması gerekir. Dizel araçlarda kızdırma bujisi bu yüzden vardır ve sanılanın aksine bu bujiler akaryakıt deposunun içinde değil pistonların içindedir.

Dizel motorlarda marştan önce her bir pistonun yaklaşık 300 derece sıcaklığa ulaşması gerekir. Bu eni konu bir enerji gerektirdiğinden 3000cc ve altı motora sahip dizel araçlarda her bir piston için yaklaşık 15-20 amper arası bir elektrik tüketimi ile pistonlar ısıtılır. 4 silindirli bir araçta bu durum 70-80 amper arası bir tüketim anlamına gelir. Üstelik bu tüketim marş gibi birkaç saniyeliğine değil 15-20 saniye; kış aylarında yarım dakika; boyunca sürer.

Diğer yandan dizel motorlarda yanma için daha yüksek bir enjektör basıncı gerektiğinden marş öncesinde ve süresince fazladan 10 amperlik akıma daha ihtiyacı vardır.

Bu nedenle benzinli araçlar marştan önce 4-6 amper arası akım kullanırken dizel araçlarda bu rakam 80 amper civarındadır. 8000-10 000 mAh kapasiteli bir batarya dizel bir aracın marş öncesi akım ihtiyacını ancak karşılar belki onu da karşılamaz. Bu nedenle 8000 mAh 30C kapasiteli bir lipo pil 2500 cc benzinli motorlu bir aracı kışın bile kolaylıkla çalıştırırken 1,4 dizel arabayı çalıştıramaz. Zorlarsanız pili patlatırsınız.

Bu yüzden dizel araçlarda en az 15 000 mAh, tercihen 20 000 mAh kapasiteli bir marş pili kullanmanız gereklidir.

Lityum marş destek sistemleri çok küçük ve hafiftir. Büyük bir tanesi bile bir kitap büyüklüğündedir. Küçükleri sigara paketinden biraz daha büyüktür. En ağırının ağırlığı yarım kiloyu bile bulmaz. Pillerinin ömrü de kalitesine göre 2-6 yıl arasıdır. Üzerlerindeki şarj göstergesi şarjdan çektikten sonra 1 gün içinde %90a düşüyorsa iç pili değiştirin. Hatta atın ve yenisini alın.

Ayrıca şarjlarını 1 yıla kadar saklayabilirler ve gerektiğinde araba çakmaklığından bile şarj olurlar. Diğer yandan telefon şarjı ve fener gibi yan özellikler koymak çok daha kolaydır.

Yüksek akım çıkışlı 18650 pillerle marş desteği verilebilir mi? Bence denemeyin. 18650 pillerin en yüksek akım vereni 30 amper verir. 240 amper alabilmek için 2 tane paralel pil gerekir. 12 volt alabilmek için de 4 adet seti seri bağlamanız gerekir. Bu durumda her biri 8er paralel pilden oluşan 4 er seri bağlantılı grup gerekir. Bu da 4*8=32 adet 18650 demektir. Hala küçük ve hafif olmakla birlikte lipo alternatiften 4-5 kat daha büyük ve maliyetli olacaktır.

Ayrıca 18650 pillerde kullanılan lityum kimyası sıcaklığa daha duyarlıdır ve yazın pilin ömrünün büyük kısmı tükenir. Diğer yandan 18650ler çelik kaplama olduğundan lipolara göre 3-5 kat daha ağırdır. Daha da yetmedi 18650 pillerin içeriği organik çözücü içerir. Bu yüzden hem patlamaya daha hazırdırlar hem de patlamaları halinde çok büyük olasılıkla suyla sönmeyen bir yangın çıkarırlar. Bu yüzden denemeyin.

 ÇOK KÜÇÜK ALANDA DEĞİŞİK ÖZELLİKLER İÇEREBİLİR.

  OLDUKÇA KÜÇÜKTÜRLER. ÇOĞUNUN BATARYA KISMI MAŞALARINDAN KÜÇÜKTÜR.

   DARBELERE VE SARSINTILARA DAHA DAYANIKLI ŞEKİLDE YAPILIRLAR. 

what is electric electricity, why metal in electric

What is electricity?

                Electric is basically transporting the energy produced bu any kind of energy source; with the help of electrons in the atoms. Electric itself is not an energy. İn todays technology energy is not something we can hold or store or use directly. We transfer the energy of a source to a carrier then we can use it. As an example coal is an energy source but we cannor use or hold yhe energy hidden in the chemical structure of coal. We burn the coal to rlease the energy of the molecules to gain energy as heat. Then we make steam by heating water. Then hot steam is used to do things needing energy. İn this example energy is in the form of heat, source is coal and the energy transporter is steam. After that axample it is easily to be said that electric is the way of transporting energy like we did and still do with steam. Instead of energy loaded water molecules energy loaded electrons flow through the system.

                Lets use another knowledge to make another starting point. All matters/materials/ physical beeings are formed of atoms. Atoms are the basic components of everything we can fell with our senses. At the center of the atom there is the nucleus of the atom. The nucleus is made up of positively charged protons and neutral neutrons. Almost all of the weight is condensed in this very small piece. On the perifer of the atom there are electrons which are negatively charged and considered as weightless. By the help of these advantages electrons are always on the move through certain orbitals. However protons and neutrons don’t do that. They can only vibrate in the nucleus which is practically nonsense in electricity.

İf anyone could have seen the movement of the electrons probably that one would say that electrons move randomly. However they do not. Like planets moving around the sun or the satelites moving around a planet, electrons have relatively certain orbits also. As a difference electrons orbitals are more circular and their speed is almost equal to the speed of light. Electrons can be such free because they are almost weightless. The weight of an electron is 1/2000 of a proton. A proton is a lot smaller than we can imagine. How ever electron is 2000 times lighter than them. So they are much more free in the atom. 

For a beter explaqnation we can imagine hydrogen gas atoms. A hydrogen atom consists of only 1 proton and 1 electron. Since electron is practically weightless atomic weight of hydrogen is practically equal to the weight of proton. One gram of hydrogen consists 6,02*10²³ hydrogen atom. İn other words 602 000 000 000 000 000 000 000 adet hidrojen (practically proton) is only one gram. So one proton alone is 1/ 602 000 000 000 000 000 000 000 of a gram.

In a universe where measures are that small an electron is approximately 1/2000 of that measure. It is practically nonsense to make calculations that difficult where these differences do not mean anything practically.

After all, some chemistry from high school: all atoms have different numbers of electrons and these electrons make their movements in certain orbital routes. This means atoms have 3 dimentional shapes. As known commonly the strongest 3 d shape is sphere. So every atom basically wants to be in a perfect spherical form. And try to be so.

In atomic universe this perfect spherical shape can happen only when there is 8 electrons in the last orbit of the atom. It is nonsense to make the schrodinger calculations here. That is unecessarly complex fort he end point users like us. But as a summary we can say that if there is 3 or less atoms in the last orbit of an atom, that atom is a metal and that atom will tend to give these excess electrons instead of gaining new ones. Giving out 3 electrons is much easier than getting 5 more from other sources. The opposite is true in another way: if an atom has 5, 6 or 7 electrons in the last orbit; it is an ametal (or non-metal) and that material will prefer to get electrons from other atoms instead of giving them out.

The atoms having exact 8 electrons in the valence orbital (last orbital is called valence orbital) are noble gasses. Since they have the perfect architectural structure in atomic universe they are do not intend to relate with other atoms to make electron transport. Also there are only 8 atoms in that noble class and they are all gasses. Because of that we will not see them much in daily electric.

The atoms having 4 electrons on the valence orbital can either take or give electrons. Because of that they can act very different in different enviroments. There are only 4 atoms in that form and the intentions of each of them are so different that usage of these materials have unique properties. For example pure carbon can both give and take electrons and surprisingly the number of transferred electrons do not need to be exactly 4. Less or more than 4 electrons can be transferred and the energy needed for neither gaining nor giving out is almost equal. So the tarnsfer can work in both ways. Because of that carbon is mostly used in several battery types. However silicon has also 4 valence electrons but less intent to transfer electrons. So silicon is used in circuit parts in order to control the flow of electric current.

Another subject to be mentioned is affinity of the atoms to electrons. The less the number of electrons in the valence the more affinity to electrons. As an example an atom having only 1 valence electron has more intence to give that only electron out then another atom of having 3 valence electrons. İn another words an atom with less electrons to transfer can do that faster and stronger than that with morfe electrons. Like sodium has only one valence electron and aluminum has 3 valence electron. Sodium can give its electron many more faster than aluminum and sodium is much more dominant in such a trade than aluminum.

The opposite is also true. An atom having 7 valence electrons need only one electron for a perfect spherical shape. And these atoms have more affinity to electrons than that of 6 or 5 valence electrons. As an example chlorine gas has 7 electrons and need only one electron to be a perfect sphere. Nitrogen has 5 valence electrons and need 3 more electrons fort he spherical shape. Because of that free chlorine gas can easily react to almost any material even in room temperature however nitrogen needs the power of a thunder to make the same electron trade. This affinity difference is the basic of the batteries.

All metals intend to give their electron but this is not always that easy. For example cupper has only valence electrons but the atom itself is so big that cupper atoms can not get close enough the gaining atom to maket he transfer. As another example aluminum is a relatively smaller atom but it has 3 valence electrons. The atoms that can take 3 atoms at the same time have less affinity. So the nitrogen which is capable of getting 3 electrons at the same time and the aluminum on the ground do not form aluminum nitrogenate. The atoms which are capable of gainin one electron at a time, have more affinity but this time the probability of being a 3 valence material and a 1 valence ametal at the same time at the same place with the same amount of energy   is so low that aluminum chloride is also so rare in nature. Same calculation is valid with the 3 valence metals and 2 valence ametals like aluminum and oxygen in the air.

That kind of metals cannot give their electrons easily bu they are very unconfortable with these valence electrons. Because of that they set their elecrons free. The electrons can move freely in the atom in most metals. Actually a metal is like a sea of freely floating electrons with the islands of nucleii. However the nucleus is stil powerful enough to hold its electrons closer. Yet valence electrons have more permission to float; more free to move further. Although all metals can do that; aluminum, cupper and some such metals are more important in electricity. Because of that ı gave examples of them.

The freely floating electrons sea still has an order and nucleus is stil powerful enough to hold the electrons close but this bond is not as powerful as the ametals. These floating electrons can easily be taken away from the authority of the nucleii (nucleii is the plural form of nucleus. It is like saying nucleuses). Because of that phenomenia, applying a constant magnetic effect to the metal roll from different dimentions like a Rolling system you can manage to push all the electrons moving to the same direction. Which is called electrical current. This is accomplished about 150 years ago by building both dynamos and alternators to produce electric current.

By the help of that floating electrons idea metals can easily let their electrons to flow to the direction of the current. Because of that metals can transfer electricity. Every metal atom have different resistance but all can do that. Thats why electric wires are made of metals. Especially copper and aluminum is used because they are cheap enough, it is much easier to put them in shapes, both have beter flexibility and as in the given examples above cupper and aluminum are more resistant to oxidation. So they can have a long lifetime when installed.

İron could be used for wiring but it can be oxidized much faster and is much heavier than both cupper and aluminum. Also gold and silver are a lot less resistant to electric flow but are much much more expensive. Titanium can be a good material with beeing less resistant to electric and having less weight than most of the metals. However it is very hard to shape titanium and that is why titanium is used in high physical ressistance systems like space crafts.

 

why electricity, why electricity is inevitable, why electricity is needed electricity versus vs other energy types forms

Why electricity?:

Since the day electricity is started to be in use studies to have the advantages of electricity in more mobile forms.

                To make something moving, to make movement continiousi to change the speed of the movement as acceleration or deceleration, to heat, to cool, to enlighten etc. Energy is needed. Or in an other way to change the condition of anything we need energy.

                As the energy is not something we can hold or see; we use the energy of certain materials by changing the form with a more useable carrier for us. For example coal itself does not mean anything alone. We need to burn coal and exchange the energy released to steam or air. Then the energy in the coal can be used by us. We can move things by steam power or heat up a place or something with the energy released by burning coal. Despite all the technology we have humanity still can not use the energy hidden in the sources directly. We cannot use the chemical energy in coal without burning it. Even with the nuclear sources energy is first transferred to water to produce steam power which we know how to use.

                The usage end the distribution of energy in such ways is neither economical nor practical. The audiences living in a coal heated building might have seen how difficult to transport and store the coal in these amounts.  In detached houses a room or an equal sized place is for the coal to be used. Also the ignition processes and the control of fire is much more difficult in solid fuel usage.

After living these disadvantages using gas heating would be seen as much beter since a small pipe is enough to do the same work of coal. How ever gas pipes are very difficult and expensive to install. Also energy obtaining from gas fuels needs a very tight organisation. A small problem in a huge system can make all of the users shiver from cold.  

Also making a mobile system with these kinds of energy sources has many problems. By the way storage and control mechanisms are the biggest problems and are not to be solved easily.

On the other hand things to be done are very limited in these kinds of energy sources. Locomotives can be moved by steam power. The system to use and convert the energy is possible in that kind of machinery. Also it is much easier to build storage rooms in such systems. However it is impractical to make a tv or cell phone. Electronics is basically a set of 1 and 0s to mention there is electricity (1) or no electricity (0). This can be made by steam as steamtronic by saying there is steam (1) or no steam (0). How ever water steam is much heavier and bigger than almost weightless electron.

I think a steamtronic cell phone would be as big as a 72 cm crt screen tv. And such heavy. İn order to make that cell phone working we might have needed a coal bunch weighing about 30 kgs and a water-steam tank as big as that. Despite all that weight is just for one day charge. Totally impractical.

Waking up at night and putting coal to your phone several times to make it running is another disadvantage. Forgeting the cap of the burning place open when you are sleepy and putting your house on fire is another caricaturised disadvantage of that kind of a system.

Transporting and using energy in the form of electricity is much more unique. Electricity is the motion of electrons which have practically  no weight. Since electrons are so small and can move almost witha a speed almost equal to light speed; it is possible an deven so easy to carry huge amounts of energy in small volumes and relatively cheaper installations.

For example a pipe carrying natural gas to a million populated city is big enough for a transit pass with a truck through the pipe. However the lines to carry the same amount f electricity consists of just 3 cables as thick as an arm of an adult each. Both producing and installing these cables is much cheaper and much easier. Just the comparison of the thickness of the gas pipes in your house and the thicness of the electric wires is enough to understand the difference. Also gas pipe operates only e few appliances. However the number of the electric operaed devices is much more.  

This condition of beeing that smaller we can carry computer  technologies enough to go to moon in our pockets and the source to power them is less than 100 grams.

Since electronic gave us the chance to micronise technology we could want our civilisation to be with us all day. Electric lighting at home or in the street is good but carrying a torch with me would be beter. The big phe device was fine to use but ı want one in my pocket. We could wish these and wish more because we have electricity and electricity is yet the best option to have mobile systems.

Mobile electricity is not just for luxury. Listening to music in a picnic or using chargeable vacuum cleaners when there is wall outlet can be considered as luxury (that ı think they are not) but still portable electric sources are needed.

It is both not economic and impractical to install power grid to every part of the world.  Even mobility can be needed in places with power grid. As an example toys having a wall outlet cord or clocks with poer cords are completely useles.

On the other hand researcers working on uninhabited lands, military actions happening on open grounds or even nature sports make us demanding mobile electricity. It is mostly neither impractical not unnecessary to install a grid in these conditions. Maybe sometimes impossible.

As another example the machinery having self electricity producing capabilities like motorvehicles even need mobile electricity. These systems are never nonstop working devices. This means you need to give an first start mechanism. As told before electricity is the most logical way to give that kind of starting power. However it is generally impractical and mostli impossible to find a proper wall outlet to ignite your car anytime you need. A mobile system is inevitable in most conditions.

As a summary electricity is the easiest and cheapest way to carry energy. Also the possiblities of micronisation capabilities make electricity more inevitable. I can easily say that energy is the real value and electricity is and will be the currency of energy for a long time. Because of that why is electricity other than the other powering methods.

diyot arızası nasıl anlaşılır

Diyot arızası nasıl anlaşılır:

1-      Genellikle arabanın şarj ışığı yanar. Diyotlar eskidikçe iç dirençleri artar ve verebildikleri voltaj azalır. Motor çalışırken genelde 14-15 volt arası okunması gerekirken diyot eskidikçe 11.5 volta kadar düşer. Pek çok arabada voltaj 13 ün altına düştü mü şarj ışığı yanar. İyi bir elektrikçiniz varsa biraz uğraştıktan sonra sorunu bulur. Ancak alternatörler trifaze elektrik verir. Bazı arabalar bunu tek bir doğru akıma çevirerek kullanır bazı arabalar da her bir fazı ayrı ayrı doğru akıma çevirerek kullanır. Bu tür araçlarda bir anlamda 3 ayrı doğru akım elektrik sistemi varmış gibi olur. Bu sistemlerden 1i arızalanmışsa ve aracın kontrol sistemi bu bozulan kısmı ölçmüyorsa ışık yanmaz. Diğer yandan bazen aracın beyninde voltajı ölçen kısmı çok iyi izole edilmemiş olur ve akıma kısmen karışan alternatif voltajı da ölçer. Bu durumda voltajı düşmemiş gibi ölçer ve hata vermez. Aslında diyotun iç direnci artarak bozulduğunda voltaj düşer ancak içindeki kimyasal perdeler bozulmuşsa voltaj düşmeden (hatta artarak) akımın şekli değişir. Yani sistemde 14,4 volt doğru akım yerine 16 volt kare akım veya testere akım dolaşmaya başlar. Aracın hata ayıklama sistemi bu farkı algılamayabilir. Bu yüzden diyot arızasında illa şarj arıza lambası yanar diye düşünmeyin.

2-      Aracın elektrik sisteminde dolaşan akımın karakteri doğru akımdan uzaklaştıkça aküyü şarj etmesi sorunlu olur. Sık akü kaybı iyi şarj olmayan aküler, normalden daha sık ve fazla akü suyu kaybı genelde alternatif akımın karıştığı şarj akımına işarettir. Çabuk ömrünü tamamlayan akü ve akü suyu kaybı genelde yüksek voltaja da işarettir. Ancak bunun tespiti kolay olduğundan büyük karışıklık çıkarmaz. Zaten yüksek akımın sebeplerinden biri de diyottur. Diyot eskiyince mutlaka voltaj düşer diye bir kaide yoktur. Diyotun geçirgenliği devam ederken geri akımı önleyen perdesi bozulmuşsa, yani sadece kimyasının bir kısmı bozulmuşsa voltaj artışı gözlenebilir.

3-      Diyotun içi kimyasaldır ve bozulması genelde alevsiz yanma içerir. Bu nedenle kötü konu oluşur ancak bu konu pek çok elektrik yanığına benzediği gibi kısa süreli olduğundan genelde görülemez.

4-      Ben denemedim ancak başka bir yerde okudum. Alternatörün (+) çıkışıyla araç kasası veya akünün (-) kutbu arasındaki voltajı ölçün. 0,2-0,3 volttan fazlaysa diyotlar kaçak yapmaya başlamıştır diyordu. Bir başka yerde de alternatör gövdesiyle (+) çıkışı arasındaki voltaj için bu değerleri veriyordu. Sahip olduğum arabalarda alternatör çok derinde olduğundan bunu hiç deneyemedim.

5-      Herhangi bir voltmetreyi alın ve alternatif akım modülüne getirin. Motor çalışırken akünün voltajını ölçün. Ölçümü hem voltmetre ve akünün (+)sı (+)sına, (-)si (-)sine gelecek şekilde yapın hem de tersi yani (+) (-)ye (-) (+)ya gelecek şekilde yapın. Pek çok voltmetrenin alternatif ve doğru akım kısmı iyi izole edilemediğinden kutuplar uyumlu olduğunda alternatif akım modülünde bile bir ölçüm alabilirsiniz. Ancak voltmetrenin kutuplarını akünün ters kutuplarına dokundurarak ölçüm yaptığınızda hala ölçüm alıyorsanız elektrik sisteminize alternatif akım karışıyordur ve diyotlarınızda sorun vardır. Ölçtüğünüz değerler birbirine çok yakınsa ve düşük bir voltajsa diyot sorunludur. Doğru kutupla akü voltajına eşit veya çok voltaj okuyup ters kutupta farklı bir değer okuyorsanız büyük ihtimalle diyot arızalıdır. Her iki durumda da akü voltajından fazla ve birbirine yakın okuma alıyorsanız büyük ihtimalle voltmetreniz bozuktur. Akü voltajından fazla voltaj gelecek kadar diyotlar bozulmuşsa zaten aracınızın elektrik aksamı sapıtır.

6-      Sık far ve stop lambası arızası diyot değil voltaj arızasıdır. Filamanlı lambalar hem alternatif hem de doğru akımla sorunsuz çalışır. Ledler zayıf yanma, dalgalı yanma veya hiç yanmama gibi tepkiler verir ancak ledler her şeye karşı bu tepkileri verdiğinden çok ayırıcı değillerdir.

7-      Diyot ve diyot tablası arasında temasızlık veya oksitlenme varsa voltaj bazen dalgalı olarak gelir. Bu sürekli olmayabilir. Bu nedenle şüpheleniyorsanız aracın elektrik sistemine bir voltmetre bağlayın ve normal seyir halinde ara ara voltmetrenizi gözleyin. Ara ara voltajın dalgalandığı süreçler varsa sorun büyük ihtimalle diyot tablasındadır. Voltaj dalgalanması her zaman sarsıntılı yolda olmaz. Düz yolda da olabilir. Sıcaklıkla da ilişkili olabilir.

arabada diyot neden arızalanır diyot arızası sebepleri

Diyot arızası sebepleri:

1-      Araçların çoğunun akü şarj sistemi boş aküyü şarj etmek için değil dolu aküyü bakımlı tutmak için yapılmıştır. Ortalama bir benzinli motor, hava sıcaklığı, marş motorunun yaşı, kullanılan yağın kalitesi, motor segmanlarının durumu, yakıt kalitesi, bujilerin durumu…vb nedenlerle değişmekle beraber 80-250 amper arası bir akım çeker. Bu akım nadiren birkaç saniyeden fazla kullanılır. Motor çalıştıktan sonra akünün şarjından sorumlu parça aküye 30-40 amper kadar bir akım uygular ve akü şarj olunca kademeli olarak akımı 1-3 amperlik bakım şarjı (tickle şarj, damla şarj) durumuna çeker. Pek çok konjektör bu 30-40 amperlik akımı ancak 15-20 dakika bilemedin yarım saat verebilir. Özellikle küçük benzinli motorlarda bu süre nadiren yarım saati aşabilir. Boşalmış bir aküyü şarj etmek istediğinizde yarım saatten fazla yüksek akım ihtiyacı duyulur. Bu durumda konjektör şarjı kesmez ancak bu kadar uzun süre bu akımlarda çıkış vermek diyotlara zarar verir. Bu nedenle sıklıkla boş akü doldurmak, sürekli boşalan kötü akü kullanımı diyotların ömrünü azaltır. Ucuz olsun diye sürekli ikinci el veya tamir görmüş akü kullananları görüyorum bazen. İlk zamanlar kendime görev bilip uyarırdım. Artık uğraşmıyorum.  Motor kapalıyken set takılı arabasında müzik dinlemeyi sevenler sıkça aküyü bitirir veya aküyü olması gerekenden çok aküyü boşaltacağı için şarj sistemini uzun süre kullanır. Dikkat edin.

2-      Bizde arabaya ek elektrikli parça takılacağı zaman elektrik ustalarımız aküden elektrik almaya bayılır. Otogaz ecu’su, led gündüz farı gibi 1-2 amperlik parçalar genelde sorun olmaz ancak avcılar için projektör, halojen sis lambası, arazi taşıtlarına vinç gibi yüksek güçlü eklerde elektriği aküden almak ayıptır. Akünün şarjı tamamlanmayacağı için sürekli şarj oluyor gibi yüksek akım çekmeye devam eder. Bu da önceki madde gibi diyotları zorlar. Akıllıca olan sigorta kutusu girişinden elektrik almaktır. Negatif şaseli araçlarda (günümüz araçlarının %90’ı) sigorta kutusu girişinden (+) kutbu alıp (-)yi gövdeden almak akıllıca olacaktır. 2000lerin başına ait fiat, ford gibi araçlarda bile akü için akıllı şarj sistemi varken bu sistemi elektrik ihtiyacı için kullanmak arızaya davetiyedir. Renault 12,9,11,19da ve doğan şahin grubunda istediğinizi yapın ama 2000 sonrası orta sınıf araçlarla 90 sonrası lüks araçlarda akü şarjını ek elektrik için kullanmayın.

3-      1200cclik motorla motor çalışırken 2000 dizel bir arabaya ara kablo ile marş destek verecekseniz önce biraz bekleyip o akünün şarj olmasına izin verin. Marş alacak arabanın motoru kapalı olsun. Kendi motor hacminizden büyük bir motora marş desteği vereceğinizde büyük ihtimalle sizin akünüz yetmeyecektir ve arabanızın elektrik sisteminden de elektrik tüketilecektir. 1,2 benzinli ile 1,6 benzinli arabaya destek vermek sorun olmaz ancak 1,4 benzinli ile 2,0 dizele destek olmak ciddi bir olaydır. 1,2-1,4 benzinli bir aracın marş ihtiyacı nadiren 150 amperi bulur. Yazın 100 amper bile değildir. Ancak 2,0 dizel bir araç yazın her şey idealken bile 200 amper civarı akım kullanır. Kışın 300-350 amperi kolaylıkla görür. Bu durumda bu kadar farkı arabanızın elektrik sistemi kaldırmayabilir. Marş desteği vereceğiniz aracın aküsüyle kendinizinkini karşılaştırın. Genelde aküler 1 numara büyük aküye destek olabilir. Örneğin 45 Ah akü 60Ah aküye, 60 Ah akü 72-75 Ah aküye, 72 Ah akü 90Ah aküye destek olabilir. Ancak 45 veya 60 Ah aküyle 90Ah akü kullanan bir arabaya destek vermek risklidir. Voltmetreniz varsa aküsü biten aracın akü voltajını ölçün. 12-12,5 volt arasındaysa kendi motorunuz kapalıyken bir deneyin. 12 voltun altındaysa bir süre aküyü şarj edin ve 12-12,5 arasına gelene kadar bekleyin. Sonrasında kendi motorunuzu kapatarak marş desteği verin. Diğer arabaya şarj desteği de diyotları zorlar ve ömrünü kısaltır ama direk motor çalışırken marş desteği vermek direk yakabilir. Voltmetreniz yoksa motorunuz kapalıyken marş desteği verin. Çalışmazsa motorunuzu çalıştırıp, diğer arabanın aküsünü biraz şarj edip öyle deneyin.

4-      1,5-1,6 altındaki motorlarda elektrik tüketimini abartmamaya ve fazla ek elektrikli parça takmamaya çalışın. Dizel araçların daha güçlü bir şarj ihtiyacı olduğundan daha güçlü diyot kullanırlar ancak benzinli araçların elektrik sistemi biraz daha narindir. Diğer yandan fiat’larda diyotlar tam alternatörün elektrik ihtiyacı kadardır ve alternatörü tam veya tama yakın kapasite uzun süre kullanmak diyot ömrünü kısaltır. Örneğin 8valf 1,2 klimasız fiat albeanın alternatör kapasitesi sadece 60 amperdir ve aracın tüm elektrik sistemleri aynı anda çalışırsa tam sınırda gezersiniz. Arabayı sürekli gece farlar açık ve diğer elektrikli aksam açık kullanırsanız büyük ihtimalle diyotlarınız zamanından önce eskiyecektir. Bir de ek halojen veya klima takılıysa diyotlar 5 yılı görmeyebilir. Fordlarda genelde kapasitenin %10-15 üzeri bir diyot kullanılır. Bu sayede kapasitenin sonuna kadar elektrik kullansanız da diyotlardaki eskime daha az olur. Renaultlarda da %5 kadar kapasite üzeri kullanıldığını duymuştum ancak dacia gibi yan markaların durumunu bilmiyorum. Diğer araçlar hakkında bilgim yok. Sadece binek araçlarda genelde kapasitenin düşük tutulduğunu biliyorum. Aynı motor hacmindeki cross overlar, jipler, minivanlar, hafif ticariler gibi büyük cüsseli araçlarda bineklerden biraz daha fazla elektrik kapasitesi kullanılır.

5-      Sürekli kötü ve sarsıntılı yolda aracınızı kullanmak (özellikle bu yollar için yapılmamış bir aracı) size sorun yaratır. Arabalarda kullanılan diyotlar genelde sarsıntı ve titreşime dayanacak şekilde yapılır ancak diyotların bağlı bulunduğu tablalarla diyotları bağlantısı genelde lehimdir. Lehimlerde genelde kurşun kullanılır ve kurşun çok yumuşak bir metaldir. Uzun süre sarsıntı veya titreşimde tuttuğu yerde gevşeyip diyotla tabla arasında temassızlık yapabilir. Bu nadiren aracınızı kullanmanızı engelleyecek kadar büyük temassızlık yaratır ancak ara ara temassızlık yapması hem uzun süre aracınızı dengesiz akımlarda kullanmanıza neden olur hem de oksitlenmeyi kolaylaştırdığı için zamanla tüm tablanızı kullanılmaz hale getirir. Uzun süre dengesiz akım aracın elektronik aksamına zarar verebilir. Bu biraz aracınızın yapısına bağlı.

6-      Dizel araçlarda motorun çalışabilmesi için silindirin iç kısmının 300 dereceye kadar ısıtılması gerekir. Bu da arabanın cinsine ve mevsimine göre yarım dakikalığına 40-80 amper arası bir akımın kullanılması demektir. Kullanılan bu ön akım motorun kolay çalışmasını sağlar. Eğer bu ısıtma bujileri arızalıysa pistonun içi yeterli sıcaklığa ulaşmaz ve motoru çalıştırmak için bazen dakikalarca marş durumunda kalması gerekebilir. Bu aküyü her seferinde gereğinden fazla boşaltır ve şarj sisteminin gereğinden fazla çalışmasına neden olur. O da diyotlara fazla yük bindirir.