ups seçimi, upsnin ev sistemine bağlanması, jeneratör ve akım koruma prizi farkları

Piller ve aküler-taşınabilir elektrik.

UPSlerin seçimi ve ev elektrik sistemine takılması:

                Ülkemiz elektrik sistemi sağolsun hem kalitesiz elektrik sağlamak hem de sık sık kesintilere neden olmak konusunda cömert olduğu için ilginç çözümler bulmak zorunda kalıyoruz. Jeneratör ses ve pahalılık nedeniyle ayrıca saklaması kolay olmayan akaryakıt ihtiyacı nedeniyle ilk tercih değil. Akü invertör sistemi de hem otomatik olmaması hem de şarj konusunda sıkıntı çıkarması nedeniyle UPS den sonra gelmekte. Bu nedenle aslında bilgisayar için yapılan upsler evlerde ilgisiz işlerde de kullanılmakta. Çünkü mecburuz. Para kolay kazanılmıyor. Bu nedenle doğru seçim hem verdiğimiz paranın karşılığını almamızı sağlayacaktır hem de sonradan ek maliyetler yüklenmemize gerek kalmayacaktır.

                Upsnin ev sistemine bağlanması da söz konusu ancak bu olay çok risklidir ve sizin ihtiyacınızdan öte evin elektrik dağıtımının nasıl yapıldığı çok önemlidir. Konuya değineceğiz ancak önce ups mizi seçelim.

UPS seçimi:

                Ups seçiminde ilk faktör güçtür. Neleri çalıştırmak istiyorsunuz? Çalışmasını istediğiniz  cihazların genelde arkalarında bulunan etiketlerindeki enerji tüketim değerini kullanın. Sonu w veya watt ile biten değer sizin ihtiyacınız olan değerdir. Ancak bu değer genelde ortalama bir tüketimdir. Örneğin tasarruflu ampullerde yazan w değeri  birkaç saatlik ortalamadır. Tasarruflu ampul ilk açıldığında üzerindeki değerin 4-5 katı elektrik tüketir ve 1-2 saat içinde üzerinde yazan değerin biraz altına kadar iner. Bu yüzden genel tüketim hesabı yaparken tasarruflu lamba kullanıyorsanız üzerinde yazan değerden fazlasını hesaplayın.

                Tüplü televizyonlarda da benzer bir durum vardır ancak fark genelde fazla değildir. 80w yazan bir tüplü televizyon için 120w değer olarak hesaplamanız yeterli. 30 yıllık bir crt televizyonunuz yoksa yarım saat içinde tüketim etikettekine yakın bir değere inecektir. Bu arada tüplü televizyonlar eskidikçe tüketimleri artar. Bu nedenle tüplü televizyon kullanacaksanız etiket değerinden yaklaşık %30-50 arası fazladan değer hesaplayın.

                Lcd ve led tvlerde verilen değer genelde işlemci kullanımı gerektiren usb okuma veya internet bağlantısı kullanma durumunda artar ancak kısa sürede normale döneceği için fazla bir sapma beklenmez. Ancak televizyonun marka ve modeline göre değişen güç tüketimleri olduğundan mutlaka tüketimi bulun ve öyle hesap yapın. Olsa olsa demeyin. 1 yıl arayla çıkan 2 82 ekran lcd televizyondan birinin 400w birinin 80 w tükettiğini gördüm.

Çamaşır makineleri genelde 2000w civarı tüketim yapar ancak bu değere sadece sıkma ve su ısıtmada ulaşır. Bulaşık makinaları da 2000w civarıdır ancak onlarda kurutma ve su ısıtmada bu değere ulaşır. Ancak eğer bu makineleri kullanacağım diyorsanız  güç hesabının etiketteki bu maksimum değer üzerinden olsun.

                Küçük ev aletlerinde tüketim kasanın üzerindeki değer değildir. 200watt yazan rondo gerçekte 100 w kullanıyor olabilir. Görünür yere kocaman yazılan yazılar reklam amaçlı olup devir hızı ile çarpım gibi başka parametrelerle bulunan reklam değerleri olabilir. Etiketteki güç esastır.

Bilgisayarlar için genelde güç kaynaklarının verebildiği maksimum değer esas kabul edilir. Örneğin kasanızın güç kaynağı 500w ise normalde bilgisayar bu gücü harcamaz ancak siz ona göre hesap yapın. Ekranlar çok az tüketir ve arkalarındaki etikette doğru bir değer olur.

Buzdolabında etiket yoksa kompresörün etiketine bakın. Genelde o rakamın %20-30 fazlası buzdolabının maksimum tüketimidir. Ancak kompresör bir motordur ve her motor gibi ilk çalışmaya başladığında normal tüketimini,n kısa süreliğine birkaç katı güç kullanır. Bu yüzden eğer kılavuzda yazıyorsa bu demeraj değerini verebilecek bir ups takın. Değilse  kompresör gücünün 3 katını demeraj kabul edin. A sınıfı kompresörlerde demeraj nadiren 3 kattan fazladır. Derin dondurucu ve sebiller için de bunlar geçerlidir.

Kombiler 200 w civarı elektrik tüketir. Siz yine de kılavuzuna veya etiketine bakın. Ancak kombilerde de pompa motoru olduğundan arada 2 katı kadar demeraj kullanacağını unutmayın.

Paranız çok değilse güç ihtiyacınızı düşük tutun. Örneğin yokluğunda çok zorlanmayacağınız şeyleri hesaba katmayın. 24 saatten fazla kesinti yaşamıyorsanız veya çok sıcak bir iklimde değilseniz buzdolabı çok öncelikli değildir. Buzdolabı ve derin dondurucuların geneli çok fazla açılıp kapatılmazlarsa iç Anadolu yazında bile 24 saate yakın koruma sağlarlar. Tedbir amaçlı buzlukta şişe su dondurup kesinti anında üst rafa bu buzları koyarsanız işiniz fazlasıyla görülür.

Çamaşır, elektrik süpürgesi gibi olaylarda da yaşanacak gecikmeler ölümcül olmayacaktır. Ancak kombi, aydınlatma, tv, bilgisayar gibi faktörlerle şarj aletleri önem taşıyacaktır. Elbette işyeri için elektrikli kepenk, alarm sistemi, akıllı binalarda merkezi işlemci gibi alanların da korunması kaçınılmaz olabilir. Kısacası ihtiyacınızı iyi ve akıllıca belirleyin. Ne fazla kısıntıya gidin ne de bohem davranın. Ups ile elektrik elde etmenin yatırım maliyeti biraz yüksektir. Bu nedenle çok uzun kesintilerde çamaşır makinası gibi ihtiyaçlarınız da öne çıkacağından jeneratör kavramını düşünebilirsiniz. Veya bir kombinasyonu.

w/watt cinsinden güç ihtiyacınızı belirlediğinizde buna uygun bir ups seçin. Upsler va/kva olarak sınıflandırılırlar. Bu iki değer aynı değildir. Va da voltamperdir watt da volt ve amperin çarpımıdır ancak biri teorik değerdir biri gerçek. Va değeri cos f denen bir değerle çarpılarak gerçek watt değerine ulaşılır ancak bu değer çok nadiren verilir ve upslerde genelde %50-60 civarıdır. Siz 50 kabul edin. Bu nedenle va değerinin yarısı watt cinsinden kullanabileceğiniz güç çıkışıdır. Sizde eviniz için güç ihtiyacını hesaplarken bulduğunuz w değerinin en az 2 katı va gücünde bir ups alın.

Gelelim ikinci konuya. Demeraj ve çalışma süresi. Upslerin büyük çoğunluğu elektrik kesildiğinde kısa süreyle besleme sağlayacak şekilde yapılır. Özellikle 3kva nın altındakiler kısa bir süre boyunca çalışacak şekilde yapılırlar. İç aküleri 10 dakika taşıyacak şekilde hesaplanmışsa sistem de en fazla 15-20 dakika bu kapasitede çalışır. Eğer güç ihtiyacınız düşükse ve bu tarz bir ups kullanacaksanız upsnin kapasitesinin 1/3ünü aşmayın. Yani 3 kva lık bir ups aldıysanız bu yaklaşık 1500 w güç verebilir ama bunu da kısa süre verebilir demektir. Yaklaşık 500 w civarı güç kullanımında uzun süre çalışabileceğini hesaba katın ve hesabınızı ona göre yapın. 100 w bir cihaz çalıştıracaksanız en az 300 w sağlayabilen bir ups alın o da yaklaşık 600 va eder.  Ayrıca bu tip küçük çaplı upslerin demeraj kabiliyetleri çok sınırlıdır %15 den fazla güç aşımını çoğu kaldıramaz. Bu yüzden motorlu bir alet çalıştırmak uygun değildir. Dışarıdan akü bağlanabilen upsler tam kapasiteyle uzun mzaman çalışabilecek yapıdadır. Bir de fanlı soğutma yapanların büyük kısmı tam kapasite birkaç saat çalışabilir ancak onlarda da tam kapasite uzun saatler çalışmak çok uygun değildir. Bu yüzden 4-5 saatten fazla çalışacak upsleri ya 1/3 kapasitede çalıştırın veya dış akü besleme imkanı olanları kullanın.

Küçük ups lerin ve invertörlerin çoğu modifiye sinüs akım verir. Kare akım da denen bu sistem prizdeki alternatif akımın benzeridir ancak aynısı değildir. Elektronik aletlerde ayrıca bir doğrultucu devre bulunduğundan kare akımla bilgisayar, televizyon gibi şeyler çalışır ancak kombi, buzdolabı gibi motor içeren cihazlar çalışmaz. Elektrikli kapı, buzdolabı, kombi gibi unsurları çalıştıracaksanız gerçek sinüs akım veren cihazları seçin.

Upsler şebeke tepkilerine göre 2ye ayrılır. On line ve line interactive upsler. Line interactive upsler daha ucuzdur. Bildik akım değiştirici röle ile çalışırlar. Şebekede elektrik varken devrede değildirler. Elektrik kesilince devreye girerler ancak arada birkaç milisaniye zaman geçer. Elektronik sistemlerde kapasitörlerde biriken elektrik bu birkaç milisaniyeyi kaldırır ancak motorlu ve elektronik sistemlerde (kombi buzdolabı) motora zarar verebilir. Ayrıca line interactive upslerde farklı giriş voltajına göre çıkışı ayarlayan mekanizmalar vardır. Örneğin alacağınız upsde büyük ihtimalle 160-270 volt arasında voltaj regülasyonu diye yazar.  Özellikle trafolu sistemlerde trafonun farklı noktalarından çıkış alırsanız farklı giriş voltajıyla sabite yakın bir çıkış elde dersiniz. Ancak bu net bir regülasyon değildir. Örneğin sistemdeki röleler 40ar voltluk aralıklarla girişi değiştirecek şekilde kurulmuşsa (ki çoğu ups de bu böyledir) şebeke 160-200 volt aralığında a rölesi devreye girer ve x noktasından çıkış alırken 200-240 volt arasında b rölesi devreye girer ve y noktasından çıkış alır. Aynı şey 240-280 volt arasında da c rölesi z çıkışı ile sağlanır. Bunun anlamı bu cihazların regülasyon yeteneği sınırlıdır. Sabit 220 volt yerine 200-240 volt arasında tutacak şekilde ayarlama yapar. Çok hassas olup sabit 220 isteyen sistemler için uygun değillerdir. Özellikle invertörlü motor teknolojisine uygun değillerdir. Ayrıca sadece voltajı ayarlarlar ancak şebekedeki gürültü, parazit ve hertz (hz) bozulmalarına karşı savunmasızdırlar. Elektrik kesintisi yanında şebeke elektriğininin kalitesi kötüyse bu upsler zayıf kalabilir. Ayrıca gerçek anlamda bir regülatörün yerini tutmazlar.

On line sistemler daima şebeke üzerinden çalışırlar ve elektrik kesildiği anda zaten devrede olduklarından geçiş aralığı olmaz. Ayrıca online sistemlerin geneli sinüs akım verir. Yani daha uygun ve temiz bir elektrik vardır. en güzeli online sistemler sürekli devrede olduklarından şebekeden gelen elektriği direk kullanırlar ve bu arada şebekedeki hataları süzerek size daha temiz ve güvenilir bir elektrik verirler. Gerçek regülasyon yaparlar. Hata payları 40 volt değil iyi kalite bir cihazda birkaç volttur. Hz düzeltmesi yapabilirler ve şebekedeki gürültü ve parazitleri %100e yakın süzerler. Dezavantajları geneli fan içerdiği için biraz sesli olabilirler, biraz pahalıdırlar ve %5-10 arası bir elektrik tüketimini arttırırlar. Ancak gerçek verim istiyorsanız bu tipleri tercih edin. Buzdolabı elektrikli kapı gibi şeyler çalıştıracaksanız kesinlikle bunları tercih edin.

Paralel çalışmalı upsler vardır. Bunlar yapılırken birden fazla ups birbirine bağlanacak şekilde yapılır. Özellikle güç ihtiyacı değişken veya esnek olan yerlerde kullanılırlar. Bazı pano ve yazılım ara yüzleriyle normal upsleri de paralel çalıştırmak mümkün ancak tavsiye etmem. Hataya çok açık olurlar. Paralel upsler genelde yazılımla çalışırlar ve yazılımlarının bir standardı yoktur.  örneğin a markasında upslerden biri bozulursa sadece onu kapatırken başka bir markada sistemi tamamen kapatan bir yazılım var olabilir veya güç aşımı olduğunda bir marka size sorarken biri otomatikman bazı yerleri kapatabilir ve onun otomatik yaptığı iş sizin istemediğiniz şey olabilir bu yüzden bu sistemlerden alacağınızda ihtiyacınızı iyi belirleyin ve alımınız ona göre yapın. Gce gündüzveya mevsimsel güç tüketimi değişen ortamlarda kullanılabilirler. Veya birbirine uzak noktalarda ups ihtiyacı varsa kullanılabilirler. Ups çıkışından aldığınız elektriği çok uzağa taşımanız istenmez. İnvertör kısmını fazla zorlar ve fazla güç kaybı yaşarsınız. Yazın kışlık lastik takılı araba gibi sistem zorlanır. Bunun yerine bir data kablosu çekmek daha kolay ve maliyetsizdir. Örneğin 3 ayrı katta veya 3 ayrı binada duran serverları tek yerden beslemeye çalışırsanız hem kablo maliyeti yüksek olur, hem kayıp çok olur hem de arızaya daha açık olursunuz. Onun yerine bu 3 noktaya ayrı ayrı ups kurup bunları tek elden bir cat 5 data ile idare etmek daha kolay ve ucuzdur. Aynı şekilde bir işyerinde gece sadece 2. Kattaki serveri açık tutmak yeterken gündüz 1. Kattaki bilgisayarları da açmak gerekiyorsa ve yazın bir de  fazladan fan ekleniyorsa bu sistemler anlamlıdır ancak amatör kullanımda çok pahalı ve karmaşıktırlar.

Güç hesabını yaptınız ve uygun bir ups seçip aldınız. Bundan sonra ups nin bağlanması sorunu başlar. İnternette ve bana gelen sorularda sık sık ev girişine bağlamak veya jeneratör gibi sigortayı kapatıp priz üzerinden elektrik vermeyi isteyenlere rastlıyorum. Yapılmaz değil ama burada sizin dışınızda gelişen bir sorun var. evin ankastre elektrik tesisatı buna uygun mu?

Yaşadığım evlerden birinde sistem çok mantıklı yapılmıştır. Çamaşır, bulaşık makinaları ve fırın için tek hat; prizler odalara göre bölünmüş ve ışıklar evi ikiye bölecek şekilde 2 ayrı sigortaya bağlanmıştı. Bu evde ankastreye bağlamak çok kolaydır. Hangi odanın prizi çalışsın istiyorsanız o odanın ve lambaların (gücü hesapladığınızı var sayıyorum) bağlı olduğu sigortalar ankastreden ayrılır ve ups çıkışına bağlanır. Ups girişi herhangi bir bağımsız sigortadan alınır. Nötr fazı da ayırdınız mı ki bu genelde kolaydır, sorun kalmaz.

Ancak oturduğum evlerde çamaşır makinasıyla oda lambalarını aynı yere bağlayan, mutfak prizleriyle lambaları aynı yere bağlayan çok sayıda “deha” ürünü çalışmalarla kurulmuş sistemlere rastladım. Üstelik eski evlerde tüm evin 2-3 sigortaya bağlandığı bilinen bir şeydir. Hala eski elektrikçiler 3 tane neyinize yetmiyor der durur. Böyle bir ortamda düşük güçlü veya kare akım bir upsyi ev sistemine bağlamak anlamsızdır. Elektrik varken bile sık sık sistem kendini kapatır ve upsniz kısa zamanda bozulur. Line interactivler belki elektrik varken güç aşımında biraz daha esnektir ama buzdolabınızın kompresörü tam devreye girecekken elektriğin kesildiğini düşünün. Ya ups yanar yada güvenlik için kendini kapatır. Ne anladım bu işten. Daha da güzeli çamaşır makinası çalışırken ups devreye girmeye kalksa tadından yenmez. Böyle bir sistemde kontrolünüz sınırlı olacağı için akünüzün ömrünü hesaplama şansınız da azdır. Elektrik kesildiğinde 7 saat çalışır dediğiniz televizyon bağlı olduğunu unuttuğunuz bir başka prizde çalışmaya devam eden bir şey yüzünden 1 saatte de kapanabilir.

Bu nedenle upsyi ev sistemine bağlamak yerine ayrı bir yerde tutmanızda fayda var. nerelerde kullanmak istiyorsanız merkezi bir noktaya kurup bağımsız hat çekin veya ups ile kullanacağınız şeyleri bir arda tek bir prizde tutun. Aydınlatma için eğer bağımsız değillerse mümkün olduğunca bağımsız olan sigortayı kullanabilirsiniz ama tavsiyem çok ucuza ve uzun süre dayanan led ışıldaklar varken ups akünüzü ışıklar için harcamayın. Dediğim gibi çıkış kablosu uzadıkça ups zorlanır. 10 kVA altındaki upslerin ev sistemlerine bağlı olmasını tavsiye etmem.

Diyorsanız ki evimde hep pahalı ve hassas aletler var bütçem de uygun 20 kva lık bir ups alın ve evin sigorta girişine takın. Saatten sonra bir sigorta ile upsyi bağlayın. Ups çıkışını da sigorta kutusu girişine bağlayın. Kaçak akım rölesini ups girişine takarsanız ups hatalarına bağlı sorunlarda atar ama benze sigorta kutusu girişine bağlayın. Evdeki cihazları daha iyi korur.  20 kvalık upsnin kendi koruması vardır ve kaçak akım rölesi upsden sonraki arızaları göremeyebilir.

Evimin yapısı uygun diyor ve küçük upsyi evdeki şık ve birkaç prize bağlamak istiyorsanız nötr ucu da ayırın. Eğer kaçak akım rölesi varsa (ki mutlaka olsun) elektrik geliş gidiş sırasında dalgalanma yaratıp kaçak akım rölesini attırabilir. Ben denediğimde nötr ucu ayırmadığım halde kaçak akım atmadı ama özellikle line interactive ler kolaylıkla attırır. Onlinelar biraz daha uyumludur.

Akü seçimi upslere dış akü ağlanması konusunda anlatılmıştı. Bir daha değinmeyeceğim.

Ups ile elektrik yatırım maliyeti çok olan bir sistemdir ve genelde sık ve kısa süreli elektrik kesintileri için anlamlıdır. Bir gün bir hafta ile 1 ay arası elektrik kesintisi yaşayan biri nasıl bir ups demişti. Aküye vereceği para ile 1 yıl mazot paranı karşılarsın git jeneratör al demiştim. Uzun süreli veya yüksek akım ihtiyacı olan yerlerde ups maliyetlidir. Böyle uzun kesintileriniz varsa jeneratör ve upsyi beraber kullanmanızı tavsiye ederim.

Jeneratörü kesinti anında sizin çalıştırmanız gerekir. Otomatik devreye giren jeneratörlerde bile 15-20 saniyelik boşluk vardır ve bu süre yanlış veya eski kapasitör, zayıf starter akü gibi sebeplerle daha da uzayabilir. Hatta kontaktör arızalanır veya paslanırsa jeneratör devreye girmeyebilir de. Bu durumda bilgisayar gibi sistemleriniz sorun yaşar. Tv gibi cihazlarda da veri kaybı olmaz ancak çabuk bozulurlar.

Bu durumda bu tip cihazlarınızı birkaç saat besleyecek kadar güçlü bir ups ve bir jeneratör düşünebilirsiniz. Böylece hem jeneratör çalışana kadar sistem beslenmeye devam eder hem de gece yatarken jeneratörü kapatıp ses ve çalışma gibi dertleri ortadan kaldırırsınız. Güvenlik açısından da iyidir. Jeneratör zengin adam işi fikri hala yaygındır ve bende jeneratör var diye gece bağırmanın anlamı yok. Üstelik jeneratörlerin sağı solu beli olmaz. Uyurken açık bırakmamaya çalışın. Aşırı ısınma sorunları olabiliyor.

Jeneratörünüz manuelse size tavsiye edilecek olan şey ana sigortayı indirip jeneratör çıkışını herhangi bir prize bağlamanız olacaktır. Bu şekilde genelde bir sorun yaşamazsınız. Ancak tavsiyem jeneratör kullanacaksanız nötr girişe de bir sigorta takın ve jeneratör takacağınız da onu da kapatın. Bazı yerlerde toprak ve nötr birbirine bağlı olduğundan (yasak ve hatalı ama ustalar sağolsun kim toprağa gömmekle uğraşacak) sıkıntı yaşayabilirsiniz. Sistemi tam izole etmekte fayda var. Jeneratör otomatik tetiklemeli ise zaten bağlantı ona göre yapılır. Ancak elektriğin geldiğini anlamanız için sigortanın girişine bir renkli ampul türü bir şey bağlamanız iyi olur. Elektrik geldiği halde fark edememe durumu olabilir.

Jeneratörünüzü de tam sinüs çıkışlı alın dememe gerek yok sanırım. Ayrıca çıkışında bir regülatör olması gerek yoksa motor devri değiştikçe anlamsız akım dalgalanması yapar. Piyasada çok ucuza satılan 600-900 va değerindeki çanta tipi jeneratörlerde bu sistem olmadığı için aydınlatma dışında kullanılmaları pek mümkün değil.

İmkanınız varsa ve elektrik sizin için çok önemliyse jeneratör ve ups alın. Jeneratörü ev girişine bağlayın. Upsyi jeneratör çıkışına bağlayın ve en son ups çıkışını evin sigorta girişine bağlayın. Elektriğin kesilip kesilmediğini hissetmezsiniz bile. Ancak bu durumda upsyi korumak için evin içindeki sigortaları düşük tutun. Normalde 10 amperlik besleme için 20-25 amper sigorta konur. Siz 12 -16 amper kullanın. Kısa devre durumunda upsyi zorlamazsınız. Upsler genelde buna karşı korumalıdır ama tüm sistemi kapatırlar.

Güç koruma prizleri: (surge protection)

Regülatör değildirler. Ancak elektrik şebekesinde ani dalgalanma veya aşırı yüklenme oldu mu en iyi koruyuculardır. İyi bir tanesi yıldırımdan bile korur. Ne ups ne regülatör ne de jeneratör bunun yaptığı işi yapmaz.

Elektrik hattınıza yıldırım düşebilir, ağaç devrilebilir, yüksek gerilim hattıyla çakışabilir veya kopan bir kablonun s fazı sizin t fazınıza temas edebilir. Bu durumlarda kısa süreli ama normalin birkaç bin katı bir akım oluşur. Bu durumda sizi bu priz korur. Bu örnekler uç gelebilir ancak 1 km uzağınızdaki elektrik direğine yıldırım düşemeyeceğinin garantisi yok. Oluşacak akım dalgalanmasını siz hissedemeyebilirsiniz ama televizyonunuz dumanlar çıkararak yanabilir. Benzer şekilde upsnizde de kapasitör arızası çıkabilir ve sisteme bir anlık aşırı bir yük verebilir. Elektronik aletlerinizi ve sizi bu priz korur.  Bu olaylar her gün olur ama sınırlı olduğu için hissetmeyiz ancak zamanla elektronik aletleri bozarlar. Yani evinize yıldırım düşmese bile sizin evinize güç sağlayan hattın birkaç kilometre ötesine düşmüyor demek değildir. Rüzgardan sallanan teller birbirlerine temas etmese de kaçak akım oluşturabilirler.

Ups girişine veya çıkışına mutlaka bu prizlerden (iyi kalite olanlardan) takın. Ben buzdolabı çamaşır makinası gibi elektrik sorunuyla bozulabilecek her şeyde kullanıyorum. Üstelik upsye bağlı olmayan ama elektronik beyin içeren çamaşır makinası gibi cihazlar da şebekedeki gürültü, parazit ve hz dalgalanmalarına açıktır. Kullanın. Az bir para büyük masraflardan kurtarır. Hele ki kırsal alandaysanız asla ihmal etmeyin.

  farklı alternatif akım türleri

gerçek sinüs akım

kare akım modifiye sinüs

şebeke akımı hataları

parazit ve gürültüye örnek

uyarı:

Burada yazılanlar kişisel denemeler sonucu öğrenilen bilgilerdir ve bilgi paylaşımı amacıyla yazılırlar. Uygulama sırasında kendinize, çevrenize ve eşyalarınıza vereceğiniz zararlardan sorumluluk almam.

Devrim Tuncer